Hoe maakt u zelf een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)?

Stap 1: Inventarisatie van de risico’s

Het eerste doel van de RI&E is om inzicht te krijgen in alle risico’s binnen uw bedrijf. Dat gaat niet alleen om veiligheidsrisico’s of omgevingsrisico’s, maar ook om psychosociale en fysieke risico’s of ergonomie. U kijkt bijvoorbeeld naar: 

• Is er een arbozorg- en verzuimbeleid?
• Is er een preventiemedewerker aangesteld?
• Is de bedrijfshulpverlening (BHV) goed geregeld?
• Wordt er gewerkt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia? 
• Wat is de fysieke belasting van de werknemers op de werkvloer?
• Hoe staat het met de machineveiligheid?
• Hoe schoon en opgeruimd is de werkplek?
• Wat is het klimaat? En hoe staat het met verlichting en geluid?
• Zijn de arbeidsmiddelen in goede staat en worden ze op de juiste manier gebruikt?
• Gebruiken uw mensen hun persoonlijke beschermingsmiddelen?
• Is de visuele informatie (zoals meters, beeldschermen, drukwerk, veiligheidssignalen en inhoudelijke mededelingen) duidelijk zichtbaar en begrijpelijk voor iedereen? 
• Kijkt u kritisch naar de functie-inhoud en werkdruk binnen uw bedrijf? 
• Hoe staat het met ongewenste omgangsvormen zoals agressie, geweld, pesten, intimidatie en werkdruk die stress kunnen veroorzaken (psychosociale arbeidsbelasting)?
• Hoe zijn de werk- en rusttijden binnen het bedrijf?

Belangrijk is dat u de Arbeidsinspectie laat zien dat u de RI&E volledig heeft nagelopen en dat het eindresultaat als betrouwbaar mag worden gezien. U inventariseert alle mogelijke risico’s, ook als er van bepaalde risico's helemaal geen sprake is bij u. In dat geval meldt u dat het niet op uw bedrijf van toepassing is. De RI&E voldoet dan inhoudelijk aan de richtlijn van de Nederlandse Arbeidsinspectie. 

Stap 2: Evaluatie van de vastgestelde risico’s

Na de risico-inventarisatie volgt de risico-evaluatie. Deze evaluatie geeft u inzicht in welke prioriteit bij welk risico hoort. Ook hierbij kunnen de eerder genoemde instrumenten u helpen. Denk bij de evaluatie aan factoren als:

• Hoe groot is de kans op het risico?
• Hoeveel werknemers raakt het?
• Hoe vaak hebben de werknemers te maken met dit risico?
• Wat zijn mogelijke gevolgen?

De hoogte van het risico wordt in sommige RI&E’s bepaald door een vooraf samengestelde weegmethode: de waarschijnlijkheid dat het risico zich voordoet, het effect van een bepaald risico en de mate van blootstelling aan een risico.

Stap 3: Plan van aanpak

Als u alle risico’s in uw organisatie heeft geïnventariseerd en geëvalueerd, stelt u een Plan van aanpak op. Dat Plan van aanpak is in feite een praktische ‘to do list’. Een overzicht van concrete acties, waarbij ook staat wanneer en door wie de acties worden gerealiseerd en (eventueel) wat het budget hiervoor is. Zo kunt u sturen op het verbeteren en het veiliger maken van de arbeidsomstandigheden. Ook is het helder wie er binnen de organisatie voor verantwoordelijk is. Belangrijke aandachtspunten:

• Pak de risico’s aan bij de bron. Voorkomen is immers beter dan genezen. 
• Zonder Plan van aanpak is uw RI&E niet volledig!

Lees ook: Maak uw Plan van aanpak bij de RI&E tot een succes

Stap 4: Toetsing van uw RI&E

Heeft u 25 of minder werknemers en heeft u een erkende branche-RI&E gebruikt, dan hoeft u de RI&E niet te laten toetsen. Heeft u gebruikgemaakt van een niet-erkend RI&E-instrument? Dan moet u uw RI&E laten toetsen door een gecertificeerde kerndeskundige of gecertificeerde dienst. Als u meer dan 25 werknemers heeft, is toetsing altijd verplicht. ArboNed kan u daarbij helpen.

Stap 5: Aanpakken maar!

Yes! U heeft uw RI&E gemaakt en het Plan van aanpak ligt klaar. Nu is het zaak om aan de slag te gaan met de 'to do list' uit het Plan van aanpak. De preventiemedewerker binnen uw organisatie ziet erop toe dat dit gebeurt. In bedrijven met maximaal 25 werknemers kan dit de directeur zijn.