Klimaat: gezond werken

De wet

Temperatuur

Als werkgever bent u verplicht uw mensen een gezonde en veilige werkomgeving te bieden. Dus ook de temperatuur waarin ze werken, mag geen schade veroorzaken aan hun gezondheid. Een maximum- of minimumtemperatuur zijn niet vastgesteld, daarover moeten u en uw werknemers zelf afspraken maken. Eventueel samen met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging.

Luchtverversing

Wat de luchtverversing betreft, moet er voldoende, niet-verontreinigde lucht aanwezig zijn op de werkplek. De luchtverversingsinstallaties moeten goed werken. Die installaties moeten bovendien een controlesysteem hebben dat storingen in de installatie signaleert, als dat nodig is voor de gezondheid van de werknemers.

Licht

Goede verlichting op het werk voorkomt ongelukken en zorgt voor een fitter en aangenaam gevoel. U bent als werkgever bovendien wettelijk verplicht om te zorgen voor goede verlichting op het werk. Lees er hier alles over.

Werken in de hitte of kou

Centraal bij het bepalen van een gezonde werktemperatuur staat de temperatuurbalans in het lichaam (de kerntemperatuur). Die moet rond de 37 graden Celsius zijn. De kerntemperatuur wordt bepaald door het regulerend vermogen van het lichaam, de omgeving en het metabolisme (de stofwisseling).

Hittebelasting

Bij extreme warmte heeft het lichaam moeite om zijn kerntemperatuur niet te laten oplopen en dat brengt risico’s met zich mee. Bij warmte neemt onder meer het concentratievermogen af, waardoor de kans op ongelukken toeneemt. Dit vormt een extra risico bij werknemers met functies waarbij aandacht en concentratie belangrijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan werken in de vervoersbranche of werken op hoogte. Zwangere vrouwen, mensen met long- of hartproblemen en mensen die medicijnen tegen een hoge bloeddruk gebruiken, lopen ook extra risico. Uit onderzoek blijkt bovendien dat de temperatuur effect heeft op de productiviteit. Is het 25 graden of warmer, dan daalt de productiviteit met zo’n 2% per graad.

Werken in de kou

Ook als de temperatuur te veel daalt, kunnen lichaamsfuncties verstoord raken. Als een werkplek te koud is, kunnen werknemers minder goed werken en bovendien ziek worden. Daalt de lichaamstemperatuur tot onder de 35 gaden Celsius, dan is er sprake van onderkoeling. Onderkoeling kan een hartstilstand veroorzaken. Door kou neemt het risico op arbeidsongevallen toe. Bijvoorbeeld doordat een werknemer last krijgt van verstijving, waardoor de behendigheid afneemt en het moeilijker wordt om werkinstrumenten goed te bedienen. De werkomgeving kan bijvoorbeeld ook gevaarlijk worden doordat er risico ontstaat om uit te glijden.

Volgens de FNV is er bij temperaturen boven de 15 °C vaak geen direct risico. Onder de 15 °C is er bescherming nodig, zoals extra kleding en handschoenen. Bij een gevoelstemperatuur van -6 °C of lager vindt de FNV werken niet meer verantwoord. Dit geldt niet alleen voor mensen die buiten werken maar ook voor werknemers in onverwarmde loodsen of koelcellen.

Risico’s voorkomen

Hoe de situatie ook is bij u op het bedrijf, u kunt sowieso voorkomen dat uw werknemers tot gevaarlijke niveaus opwarmen of afkoelen. Hiervoor gebruikt u voorspellende normen die bijvoorbeeld een maximale verblijfstijd en rustverhouding voorschrijven. De arbeidshygiënist kan u hierover adviseren.

Binnenklimaat

Een droge mond, geïrriteerde ogen, hoofdpijn, veelvuldige verkoudheid: klachten waarbij het binnenklimaat, of de klimaatbeheersing, de boosdoener kan zijn. Het thermisch binnenklimaat op de werkplek heeft invloed op het comfort en productiviteit van de werknemers. In extreme gevallen kan het thermisch binnenklimaat leiden tot onomkeerbare gezondheidsschade. Het thermisch binnenklimaat kunt u verbeteren door technische en organisatorische maatregelen te nemen. Een arbeidshygiënist kan u hierbij helpen.

Gezond klimaat

Hoe bepaalt u of het klimaat waarin uw mensen werken de gezondheid niet schaadt? Een goed startpunt hiervoor is de Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E). U kunt werken in de hitte en/of kou bijvoorbeeld opnemen als thema, als u verwacht dat het bij u in het bedrijf een mogelijk gezondheidsrisico is. De RI&E geeft u snel en efficiënt inzicht in uw bedrijfsrisico's, waardoor u aan de slag kunt met de aanpak ervan.

Op het gebied van klimaat (binnen en buiten) geven onze arbeidshygiënisten u graag advies. Zij beoordelen en meten het klimaatsysteem, de ventilatie en - indien van toepassing - ook de hittebelasting in productieomgevingen (denk aan ovens of machines). Ook mogelijke klachten worden in kaart gebracht. Vervolgens biedt de arbeidshygiënist u oplossingen om het klimaat in en rondom uw bedrijf te verbeteren. Zo houdt u uw mensen inzetbaar, ook in hogere of lagere temperaturen.