Seksueel grensoverschrijdend voorkomen: samen trekken we de grens

Uitkomsten onderzoek Ipsos

De uitkomsten van de jaarlijkse publieksmonitor van Ipsos – een onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld - onderstrepen nog maar eens het belang van een sociaal veilige werkomgeving. Het onderzoek toont aan dat ruim vier op de tien werkende Nederlanders te maken heeft gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag. 

In veel gevallen is daarbij sprake van wegkijken, goedpraten, bagatelliseren en het probleem bij het slachtoffer leggen. Dat heeft vooral te maken met een onveilige werkomgeving, de cultuur in en de aansturing van een bedrijf. Uit angst om zelf aangesproken te worden of zelfs hun baan te verliezen, houden medewerkers hun mond en kijken de andere kant op. 

Ingrijpende gevolgen

De gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn ingrijpend voor zowel de betrokkenen als het bedrijf. Zo kan bij slachtoffers een negatief zelfbeeld en schuld- en schaamtegevoel ontstaan of lopen ze het risico in een sociaal isolement terecht te komen. Daarnaast kunnen incidenten van seksueel grensoverschrijdend gedrag leiden tot verminderd werkplezier, meer stressklachten en een hoger verzuim in uw bedrijf.

Sociaal veilige werkomgeving

Als werkgever heeft u er dus baat bij om te zorgen voor een omgeving waar geen ruimte is voor seksueel grensoverschrijdend gedragen en waar medewerkers aan de bel durven te trekken bij misstanden. Dat noemen we een sociaal veilige werkomgeving. Om dit te creëren zijn meerdere zaken van belang die structureel goed moeten worden ingebed in uw bedrijf.

1.    Beleid tegen risico’s seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksuele intimidatie is, net als agressie, discriminatie, pesten en een hoge werkdruk, een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Als werkgever bent u verplicht het risico op PSA zoveel mogelijk te voorkomen. Hoe u dat doet, legt u vast in een PSA-beleid. Voor het opstellen van een effectief beleid dient u de risico’s en oorzaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen uw bedrijf helder te krijgen. Dat kan met de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). 

2.    Geef als management het goede voorbeeld

Cruciaal in de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag is het voorbeeldgedrag van leidinggevenden. Regels en gedragscodes om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan zijn namelijk niets waard als ze niet door het management en leidinggevenden worden nageleefd. Daarnaast is het van belang dat management en leidinggevenden in verbinding blijven met medewerkers en dat medewerkers zich vrij voelen om seksueel grensoverschrijdend gedrag te melden. 

3.    Zorg voor een vertrouwenspersoon

Medewerkers die seksueel grensoverschrijdend gedrag ervaren of misstanden waarnemen, moeten dit bij een interne of externe vertrouwenspersoon kunnen melden. Daarbij moeten ze weten hoe zij de vertrouwenspersoon kunnen bereiken, zonder daarvoor een leidinggevende in te hoeven lichten. De vertrouwenspersoon vertelt welke vervolgstappen mogelijk zijn en biedt ondersteuning bij het bespreekbaar maken van het probleem binnen het bedrijf. 

Met elkaar in gesprek 

Leidinggevenden spelen een sleutelrol in het creëren van een sociaal veilige werkomgeving binnen uw bedrijf. Daarbij is het van belang dat zij (seksueel) grensoverschrijdend gedrag kunnen herkennen, voorkomen en tegengaan. Maar ook om het gesprek over gewenst en ongewenst gedrag met hun medewerkers te voeren. Daarvoor kunnen zij onze training ‘Voorkomen en tegengaan ongewenst gedrag' volgen. Of gebruik maken van de handvatten voor het voeren van een veilig (team)gesprek uit de campagne ‘Met elkaar trekken we de grens.’  

Door actief aan de slag te gaan met deze handvatten werkt u aan een werkomgeving waar geen ruimte is voor (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Zo zorgt u ervoor dat uw medewerkers veilig, gezond en met plezier aan het werk zijn en blijven.