Gevaarlijke stoffen: zo gaat u er goed mee om

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid schat in dat ruim een miljoen werknemers in Nederland te maken heeft met gevaarlijke stoffen op het werk. De kans bestaat dus er ook uw werknemers met gevaarlijke stoffen in aanraking komen. Hoe moet u omgaan met gevaarlijke stoffen? Lees snel verder.

Gevaarlijke stoffen: complex probleem

Het omgaan met gevaarlijke stoffen is heel complex. Vooral de regelgeving is ingewikkeld. Zeker voor de wat kleinere bedrijven die de benodigde kennis niet in huis hebben. Sommige bedrijven realiseren zich zelfs niet eens dát ze te maken hebben met gevaarlijke stoffen.

Wanneer uw werknemers werken met gevaarlijke stoffen, dan bent u volgens de Arbowet verplicht uw gevaarlijke stoffen te inventariseren, te beoordelen, maatregelen te nemen en deze te borgen. Werkgerelateerde blootstelling aan gevaarlijke stoffen kan alleen doeltreffend worden aangepakt als iedereen binnen uw bedrijf of organisatie op de hoogte is van de risico’s en de mogelijke risicobeperkende maatregelen.

Start bij de inventarisatie

Het omgaan met gevaarlijke stoffen begint bij de inventarisatie. Zet op een rij met welke stoffen uw werknemers in aanraking kunnen komen. En let op: denk organisatiebreed. Het gaat dus niet alleen om de stoffen die er opgeslagen zijn of zich op werkplekken bevinden, maar ook om gevaarlijke stoffen die ontstaan door werkprocessen.

 

U moet bij de inventarisatie informatie verzamelen over de specifieke risico’s van de gevaarlijke stoffen. Wanneer het gaat om chemicaliën is deze informatie terug te vinden in het veiligheidsinformatieblad (VIB), ook wel Material Safety Data Sheet (MSDS) genoemd.

De verkregen informatie uit de inventarisatie moet u vastleggen in de vorm van een register. Voor carcinogene, mutagene en voor de voorplanting vergiftige stoffen geldt een aanvullende registratieverplichting.

Kijk voor hulpmiddelen op de website van de Inspectie SZW.

Doe vervolgens een blootstellingsbeoordeling

Als u weet welke gevaarlijke stoffen er allemaal zijn in uw bedrijf, dan moet u de mate van blootstelling aan de gevaarlijke stoffen beoordelen op basis van de aard van de gevaren, wijze, duur en frequentie van blootstelling en het aantal werknemers dat wordt blootgesteld. Ook hiervoor kunt u de tool van de Inspectie als leidraad gebruiken.

Ondanks de tools van de Inspectie SZW is er wel enige kennis nodig van arbeidshygiëne om de inventarisatie en blootstellingsbeoordeling goed te kunnen uitvoeren.

Ga ermee aan de slag

Het werkt het beste als een bedrijf of organisatie hier zelf mee aan de slag gaat, door een plan van aanpak op te stellen. In dit plan van aanpak staan de te nemen maatregelen en volgorde van voorrang om uw werknemers te beschermen tegen gevaarlijke stoffen. Ook moet in het plan worden vastgelegd door wie, hoe en wanneer de maatregelen worden genomen.

De blootstellingsbeoordeling is een continu proces en moet u regelmatig herzien en bijwerken. De impact en verbetering van de preventiemaatregelen moeten worden beoordeeld en indien nodig moeten de maatregelen worden aangepast. Als de werkprocessen veranderen, moet u ook het beleid rond gevaarlijke stoffen herzien. Voor de Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) geldt dat u deze elke 3 tot 5 jaar moet actualiseren en dat geldt voor de blootstellingsbeoordeling ook. U kunt uiteraard terecht bij de consultants van ArboNed voor advies en om u op weg te helpen.

Pak het bij de bron aan

Uitgangspunt bij de te nemen maatregelen is de zogenoemde arbeidshygiënische strategie. Dit is een hiërarchie (volgorde) van preventiemaatregelen die uitgaat van bronaanpak (eliminatie of vervanging). Wanneer dat niet mogelijk is, kunt u blootstelling voorkomen of verminderen door technische of organisatorische maatregelen te nemen. De laatste optie is het gebruik van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen.

Zo kunt u uw werknemers die steen moeten slijpen natuurlijk een masker en handschoenen geven, maar dan moeten ze deze beschermingsmiddelen wel (goed) gebruiken. Beter is om te voorkómen dat er stof vrijkomt bij het slijpen van de stenen. Dus: vervang de gevaarlijke stof, bestel de stenen op maat, of kies ervoor om nat te slijpen.

Stel uw vraag

Om het werken met gevaarlijke stoffen bij de bron aan te pakken, is er eigenlijk een andere manier van denken nodig. Wilt u hierover eens sparren, of heeft u andere vragen? Stuur mij of een van onze andere arbeidshygiënisten dan een mail:

• Regio Oost/Noord: Frank Peters
• Regio West: Peter Huijsmans
• Regio Zuid: Michiel van Druten