ArboNed acht uitspraak dat helft zieke werknemers medisch niets mankeert onjuist en tendentieus

In het bericht wordt de suggestie gewekt dat bij minstens de helft van het aantal ziekmeldingen de betreffende werknemers hun werkgever belazeren. Daarnaast zouden bedrijfsartsen niet in staat zijn ziekmeldingen zonder medische problemen te kunnen onderscheiden van situaties waarin wel sprake is van ziekte. Beide beweringen kloppen niet.

Psychisch verzuim

Incidenteel zijn er werknemers die een ‘baaldag’ nemen. En er zijn ook werknemers die de rol van zieke zo overtuigend kunnen spelen dat artsen – en dus ook bedrijfsartsen - erin meegaan. Maar dit zijn grote uitzonderingen. Wat is er dan wel aan de hand? Inzoomend op de cijfers zien we dat van het langdurig ziekteverzuim in Nederland ruim 30% wordt veroorzaakt door psychische klachten. Deze klachten kunnen ontstaan door overbelasting zowel in de privé- als in de werksfeer; denk aan te lang en te veel stress. Klachten kunnen ook een gevolg zijn van onvoldoende plezier in het werk, gebrek aan regelmogelijkheden of onduidelijkheid in taken. Bekend is dat de stijl van leidinggeven een grote invloed heeft op het welbevinden van werknemers en daarmee direct op hun gezondheid. Uiteraard hebben ook de arbeidsomstandigheden in engere zin, zoals zwaarte van het werk en blootstelling aan chemische stoffen, invloed op de gezondheid van werknemers en op verzuim.

Werkgever kan zélf invloed uitoefenen

Je kunt verzuim als werkgever wel degelijk beïnvloeden door oprechte aandacht te geven aan werknemers. Aandacht geven blijkt echter niet altijd gemakkelijk. Er zijn immers tal van andere zaken die op het bord van de leidinggevenden liggen. En verder is vaak niet helder wat je binnen de strenge privacywetgeving nu wel en niet met werknemers kunt bespreken. Een bedrijfsarts is de deskundige die werkgevers hierbij kan ondersteunen. Leidinggevenden die weten wat ze wel en niet aan werknemers mogen vragen, en wat ze wel en niet mogen vastleggen in het personeelsdossier, kunnen het verzuim in de organisatie succesvol beïnvloeden. Daarnaast zien we dat leidinggevenden die getraind zijn op het herkennen van signalen, ook alerter zijn op dreigende uitval en zo weten ze ook veel uitval te voorkomen. Kennis van gesprekstechnieken, maar ook het gebruik van mogelijkheden binnen de wet- en regelgeving (zoals de Wet arbeid en zorg, en de Wet flexibel werken die per 1 januari 2016 is ingevoerd) dragen hieraan bij.

Beperk risico’s

Naast de zeer belangrijke menselijke factor in het beperken van verzuim, is blijvende aandacht voor risico’s in arbeidsomstandigheden van groot belang. Nog steeds heeft een belangrijk deel van de bedrijven in Nederland geen actuele Risico- inventarisatie en- evaluatie met bijbehorend plan van aanpak. Daarmee worden kansen gemist om gezondheidsklachten te voorkomen.

Werken aan gezondheid

Leggen we de bal nu volledig bij de werkgever? Zeer zeker niet. Werknemers hebben uiteraard een eigen verantwoordelijkheid. Om de werkprestatie waarvoor ze worden betaald duurzaam te kunnen leveren, is een gezonde leefstijl essentieel en een goede balans tussen inspanning en ontspanning. Het reduceren van verzuim en het bevorderen van duurzame inzetbaarheid is dan ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever én werknemer. Het verzuim in Nederland ligt onder de 4%. Dat zou verder omlaag kunnen, zeker nu het economisch beter gaat. Zowel werkgever als werknemer spannen zich hier voor in. Als dan de beleving is dat de helft van het verzuim ‘zomaar onterecht’ is, dan heb je onvoldoende zicht op wat er werkelijk speelt.

Utrecht, 31 maart 2016

Drs. Roelof Heida

Directeur Kwaliteit bij ArboNed