Rol preventiemedewerker nog belangrijker in nieuwe Arbowet

De preventiemedewerker heeft een belangrijke rol, zo staat vastgelegd in de Arbowet “Positief”, volgens Michel van Weely, hogere veiligheidskundige bij ArboNed. “Door nadruk te leggen op de preventiemedewerker is er extra aandacht voor preventie. De preventiemedewerker heeft houvast om zijn taken goed uit te voeren. Dit betekent ook dat je als preventiemedewerker nog beter beslagen ten ijs moet komen.”

In 2005 werd het vastgelegd in de Arbowet: elke organisatie moet ten minste één medewerker aanwijzen die zich - meestal naast de reguliere functie - inzet om ongevallen en verzuim te voorkomen. Voor kleinere bedrijven (maximaal 25 medewerkers) kan de directeur ook zelf de rol van preventiemedewerker op zich nemen. De werkgever blijft in alle gevallen verantwoordelijk voor het arbobeleid binnen de organisatie, de ondernemingsraad toets het beleid en spreekt de werkgever er op aan. “Zij kunnen de preventiemedewerker daarbij om advies vragen, die op zijn beurt samenwerkt met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners”, legt Michel van Weely uit. “Naast die adviserende taak, werkt de preventiemedewerker mee aan het uitvoeren van de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en de verbetermaatregelen die daaruit voortkomen.”

Expertise binnen de organisatie

De preventiemedewerker werd destijds geïntroduceerd om ervoor te zorgen dat bedrijven meer deskundigheid rond gezondheidsrisico’s en preventie ‘binnenshuis’ zouden ontwikkelen. Daarvóór waren bij veel organisaties vooral externe deskundigen belast met de implementatie van het preventiebeleid. “Dat werkte niet altijd even goed”, aldus Van Weely. Als externe veiligheidskundige maakte Michel zelf ook wel mee dat gezondheidsrisico’s te laat werden onderkend. “Bij een van mijn opdrachtgevers viel het op dat er veel verzuim was onder de receptiemedewerkers. De bedrijfsarts schatte in dat 50% van dat verzuim werk-gerelateerd was. Ik constateerde bij de RI&E dat de werkplek rond de balie ergonomisch niet in orde was. Samen met de werknemers kwamen we tot een nieuw ontwerp en werden bepaalde taken bij andere afdelingen ondergebracht. Binnen een jaar was het verzuim drastisch gedaald, waren de werknemers meer tevreden over hun werkplek en had de werkgever zijn investering er alweer uit. Destijds kwamen de problemen vanuit de RI&E naar voren, maar een preventiemedewerker had waarschijnlijk al eerder kunnen signaleren dat het mis ging. Dat had de baliemedewerkers veel narigheid en de werkgever veel geld bespaard.”

Meer rugdekking

De preventiemedewerker is volgens Van Weely idealiter dan ook de voorpost voor een effectieve verzuimpreventie. Een aanjager bij het opzetten en verbeteren van het arbobeleid. Met de nieuwe Arbowet krijgt de preventiemedewerker de armslag en rugdekking die nodig is om die rol optimaal te kunnen vervullen. Hij kan op meer draagvlak rekenen binnen de organisatie omdat de medezeggenschapsraad of ondernemingsraad instemming moet geven voor zijn benoeming en medeverantwoordelijk is voor zijn functioneren. Daarnaast heeft de preventiemedewerker de opdracht nauw samen te werken met de bedrijfsarts en andere (externe) arbodienstverleners. Michel van Weely: “Die samenwerking zal de duurzame inzetbaarheid van werknemers zeker ten goede komen. De bedrijfsarts heeft vrije toegang tot de werkvloer en trekt bij de signalering en aanpak van gezondheidsrisico’s samen op met de preventiemedewerker.”

Waardevolle kennisuitwisseling

Voor externe arbodeskundigen als Michel is de preventiemedewerker over het algemeen de logische gesprekspartner als het gaat om preventie en inzetbaarheid. “Zeker nu de preventiemedewerker nog meer in contact staat met de bedrijfsarts. Het uitvoeren van de RI&E en de maatregelen die daaruit voortkomen doen wij ook het liefst samen met een interne deskundige en ik verwacht dat dit steeds vaker de preventiemedewerker zal zijn.” Die samenwerking tussen externe arbodienstverleners en preventiemedewerkers zorgt volgens Van Weely voor een waardevolle kennisuitwisseling. “De preventiemedewerker - of het nu de directeur zelf is of een andere betrokken medewerker - weet veel over de organisatie, en wij zijn experts op het gebied van verzuim en duurzame inzetbaarheid. Dat samenspel kan heel goed werken.”

Training preventiemedewerker in 1 dag

Naast de uitwisseling van kennis met externe deskundigen kan de (aankomend) preventiemedewerker deelnemen aan trainingen om beter beslagen ten ijs te komen. “Vanuit de ArboNed Academy leiden wij deelnemers in één dag op tot preventiemedewerker”, licht Van Weely toe. “Dit kan iedere werknemer zijn die affiniteit heeft met arbozaken in de organisatie, zoals de HR adviseur, facilitair medewerker, of - bij bedrijven met maximaal 25 werknemers - ook de directeur zelf. De prominente rol vraagt wel om een stevige persoonlijkheid. Om de belangrijke rol als ‘spin in het web’ te kunnen vervullen, zijn naast inhoudelijke deskundigheid ook specifieke competenties nodig op het gebied van communicatie, samenwerking en doortastendheid. Voor de basistraining is geen specifieke voorkennis nodig. Wij krijgen ook regelmatig het verzoek om praktische ondersteuning te geven. Daarom bieden wij de mogelijkheid nauw samen te werken met onze deskundigen. Dat kan met onze dienst Mijn preventie-expert.”

Lekker doorwerken

“Als arbodeskundige zie ik de grote nadruk op preventie in de Arbowet beslist als een positieve ontwikkeling. Verzuimbegeleiding en re-integratie zijn belangrijke onderwerpen, maar allereerst willen we natuurlijk voorkómen dat mensen op hun werk gezondheidsschade oplopen. Zorgen dat zij zo lang mogelijk lekker kunnen doorwerken. Daar kan de Arbowet absoluut een goede bijdrage aan leveren.”